آب و آباده و اعتقادات

آب و آباده و اعتقادات باور نر و ماده بودن آب بيشتر در مناطق كم آب ايران متداول است و چند نوع و شكل دارد. در پاره‌اي از نقاط ايران آب خروشان و تند را نر و آب ملايم، هموار و بي‌سر و صدا را ماده تصور مي‌كنند. در برخي از نقاط ايران پوست دست مقني وسيله تشخيص نر و ماده بودن آب است بدين طريق كه اگر در هنگام كار كردن مقني در قنات، پوست دستش زبر شده باشد و ترك بخورد، آب قنات نر و اگر برعكس نرم شود، آب قنات ماده مي‌باشد در بعضي از روستاهاي ايران، قناتي را نر مي‌دانند كه مقدار آب آن متغير باشد و كم و زياد شود در پاره‌اي از روستاها به قناتي ماده مي‌گويند كه كف آن از كف مادر چاه پائين‌تر باشد و زه داشته باشد در بعضي جاها آبي كه براي نوشيدن سنگين باشد، يعني داراي مواد آهكي (از نظر شيميايي داراي سختي) باشد، و دير هضم باشد، نر است و در برابر آبي كه زود هضم باشد، ماده است براساس باورهاي مردم آباده آب مزارع و روستاهاي زير بر اين گونه تقسيم شده است: نر: ماده: كشك خيرات جزمودق وزيرآباد دهدق روز نودم بهار در آباده رفتن حمام براي زائو الزامي است. در صورتي كه رفتن حمام براي وي امكان نداشته باشد به جاي آن آب تني كردن در جوي آب و امثال آن الزامي است. در اين روز زائو بايستي چهل مشت (دو دستي) آب روي سرش بريزد تا به بيماري‌هاي مربوط به چشم مانند چشم درد و غيره مبتلا نشود. در آباده در پسين روز در چهارشنبه سوري يك كوزه نو پر آب، هفت عدد شن شسته و تميز در آن مي‌ريختند و كوزه را از پشت بام به پائين مي‌انداختند.